Biyografi Ara

Ali Canip Yöntem Kimdir? Biyografi

 

Ali Canip Yöntem
Ali Canip Yöntem, 1887 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Evkaf Nezareti Cihat Kalemi mensuplarından Halil Saip Bey, annesi Anapa müftüsü İslâm Efendi’nin kızı Hafize Nuriye Hanım’dır. Dedelerinin çoğu Kanlıcalı ve evkaf memurluklarında çalışmış kimselerdi.

İstanbul’da önce Üsküdar Gülfem Mektebi'nde, sonra Toptaşı Askeri Rüştiyesi'nde ve iki yıl da Selamsız’daki Fransız okulunda öğrenim gördü. Babasının Selanik'e sürgün edilmesi üzerine öğrenimine Selanik Mülkiye İdadisi'nde devam etti. Bu okulda Cudi Efendi'den aldığı Türkçe ve edebiyat dersleri edebiyata ilgi duymasını sağladı.

Lise döneminde en çok okuduğu şair Muallim Naci idi. 1906 yılında idadinin son sınıfında iken imtihanla İstanbul Hukuk Mektebi'ne kaydoldu ancak daha sonra kaydını Selanik Hukuk Mektebi'ne aldırdı.

1908 yılında edebiyat dünyasına girdi; Bahçe, Aşiyan, Kadın mecmualarına şiirler ve makaleler yazmaya başladı. İstanbul’da kurulan Fecri Âti Topluluğu’nun daveti üzerine bu topluluğa katıldı ve Selanik muhabirliğini yaptı. 1910 yılından itibaren Hüsün ve Şiir mecmuasında şiirler, mensur şiirler ve başmakaleler neşretmeye başladı. Genç Kalemler dergisi adını alan dergide 1911’de başyazar oldu. Ömer Seyfettin ile birlikte Yeni Lisan adlı dil hareketinin ve Milli Edebiyat akımının kuruluşuna öncülük etti. Dönemin önemli edebiyatçılarından olan ve yeni lisan hareketine cephe alan Cenap Şahabettin ile ciddi bir tartışmaya girdi.

Selanik Hukuk Mektebi'nin son sınıfında okurken öğretmenliğe başladı; İttihâd ve Terakkî Mektebi ve Ziraat Mekteb-i Âlisi'nde dersler verdi. Balkan Savaşı'nın başlaması üzerine eğitimini yarıda bırakarak İstanbul’a döndü.

İstanbul'da Türk Yurdu dergisinde yazı hayatını devam ettirdi. Geçimini sağlamak için 1912'de öğretmenliğe başladı. 1912-1914 yılları arasında Çanakkale Sultanisi edebiyat ve felsefe öğretmeni olarak görev yaptı. 1914'te İstanbul'da Gelenbevi Sultanisi'nde ve İstanbul Darülmuallimi'nde öğretmenlik yapmaya başladı.

I. Dünya Savaşı'dan sonra İstanbul'un işgali üzerine Anadolu’ya geçerek Millî Mücadele'ye katıldı. Millî Mücadele yıllarında Trabzon Sultânîsi müdürlüğü, Giresun Maârif Müdürlüğü yaptı. Giresun’da hastalanınca İstanbul'un kurtuluşundan sonra Mustafa Kemal'in “şahsi” emri ile İstanbul Maârif Umum Müfettişliği görevlerinde bulundu.

1924’te Maarif Umum Müfettişiği'nden ayrılarak Kabataş Erkek Lisesi ve İstanbul Erkek Muallim Mektebi'nde öğretmenliğe geçti. 1926’da, İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde Yahya Kemal’den boşalan kürsüde vekaleten edebiyat dersleri verdi. Lise edebiyat programlarının düzenlenmesi için çeşitli çalışmalara katıldı. Yazdığı “Edebiyat” adlı ders kitabı, uzun yıllar liselerde okutuldu.

İstanbul Kütüphaneleri Tasnif Heyeti Başkanlığı, Tarih Encümeni Üyeliği görevlerinde bulunan Ali Canip Yöntem, 1927'de tekrar Maârif Vekâleti Umûmî Müfettişliği ile görevlendirildi. Bu yıl içinde "Epope ve Edebî Nevilerle Mesleklere Dâir Ma'lûmât" adlı kitabı basıldı.

29 Ağustos 1928 tarihinde toplanan ve yeni Türk alfabesinin kabul edildiği “Dolmabahçe Kurultayı”’na katıldı. 1932 yılında Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. 1934’te cemiyetin merkez heyet üyesi oldu, büyük bir Türk Lügatı hazırlama çalışmalarına katıldı.

Ali Canip Yöntem, 1934 ara seçiminde 4. dönem Ordu milletvekili olarak TBMM'ye girdi. 5. ve 6. dönemlerde de Ordu milletvekili olarak seçildi. 1943 yılında mebusluktan ayrıldı ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde 18. Asır Türk Edebiyatı profesörü olarak atandı. 1950 seçimlerinde 9. dönemde Demokrat Parti’den aday olarak yeniden meclise girdi.

Edebiyata şiirle başlayan Ali Canip Bey, hece ölçüsüyle ve yalın bir dille yazdığı şiirlerini 1917-1918 yılları arasında Yeni Mecmua`da yayımladı. Ömer Seyfettin ile birlikte Genç Kalemler dergisini çıkardı, bu derginin başyazarlığını yaparak Milli Edebiyat akımına öncülük etti. Tek şiir kitabı Geçtiğim Yol adını taşır. Çoğu Türk Yurdu`nda yayımlanmış olan makalelerini Milli Edebiyat Meselesi ve Cenap Beyle Münakaşalarım (1918) adlı kitapta toplamıştır.

Ali Canip Yöntem, 26 Ekim 1967 tarihinde vefat etti.
Ali Canip Yöntem Kimdir? Biyografi Ali Canip Yöntem Kimdir? Biyografi Biyografistan Ali Canip Yöntem Hayatı, Ali Canip Yöntem Biyografi, Ali Canip Yöntem hakkında bilgi... Ali Canip Yöntem , 1887 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Evkaf Nezareti Cihat Kalemi mensuplarından Halil Saip Bey, annesi Anapa müft... 4.5 5

Hiç yorum yok: